Kurtki i bluzy Armii Niemieckiej w latach 1895-1918.
: pn 13 mar, 2006 10:56 pm
<table border="0" width="100%" cellpadding="2"><tr><td valign="top" colspan="2"><span class="postbody">W zestawieniu zostały opisane główne wzory kurtek i bluz niemieckich, które były używane przez Powstańców Wielkopolskich i żołnierzy Wojsk Wielkopolskich, w latach 1918-1920. Zestawienie to nie wyczerpuje w/w tematu ma natomiast za zadanie ułatwienia identyfikacji umundurowania występującego w zbiorach ikonograficznych dotyczących tego tematu.</span></td></tr><tr><td colspan="2"><h2><span class="postbody">Kurtka wz.1895 (Mannschaft Waffenrock M1895)</span></h2></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... af42b5.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... af42b5.jpg" width="61" height="100"></a><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 4a6fe0.jpg" target="_blank"><br><br><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 4a6fe0.jpg" width="64" height="100"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">Kurtka została wprowadzona w 1895 dla wojsk pruskich.<br>Z biegiem czasu przyjęły ja na wyposażenie wszystkie wojsk w pozostałych krajach związkowych.<br>Była ona uszyta z ciemno-niebieskiego sukna (dunkelblau), miała kołnierzyk, mankiety i wypustkę wzdłuż zapięcia w kolorze broni (tutaj czerwony obowiązujący dla piechoty).<br>Wypustki wokół mankietów i kołnierzyka były w kolorze danego pułku lub batalionu (tutaj granatowa wypustka kolorze 1 Hanowerskiego pułku piechoty nr 74 z X korpusu Armii).<br>Kurtka była zapinana na 8 gładkich guzików.<br>Z tyłu znajdowało się sześć guzików wszyte w poły po trzy. Dwa górne guziki wszyte w stan, pełniły role haków podtrzymujących pas główny.<br><br>Występowały także różne rodzaje mankietów charakterystyczne dla danych jednostek lub rodzajów broni</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 87f450.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 87f450.jpg" width="100" height="73"></a></td><td valign="top"><span class="postbody"><b>Wzoru brandenburskiego.<br></b>Charakteryzował się 3 guzikami i obwódką w kolorze pułku, korpusu armijnego wokół zapinki.</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 585312.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 585312.jpg" width="100" height="50"></a></td><td valign="top"><span class="postbody"><b>Typu szwedzkiego<br></b>Były to dwa guziki umieszczone obok siebie na krótkim mankiecie</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 969618.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 969618.jpg" width="100" height="56"></a></td><td valign="top"><span class="postbody"><b>Typu saksońskiego<br></b>występował w jednostkach o rodowodzie Saksońskim</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 93035f.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 93035f.jpg" width="100" height="83"></a></td><td valign="top"><span class="postbody"><b>Typu Polskiego</b><br>Występował w ułankach przeznaczonych dla pułków ułanów</span></td></tr><tr><td colspan="2"><hr></td></tr><tr><td colspan="2"><h2><span class="postbody">Kurtka wz.1910 (M1910 Feldrock)</span></h2></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... e79301.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... e79301.jpg" width="61" height="100"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">Kurtka wz. 1910 była uszyta z grubego sukna w kolorze stalowo-szarym (feldgrau) z dwoma zapinanymi kieszeniami po bokach.<br>Zapinana była na osiem guzików z koroną cesarską.<br>Tak jak jej poprzedniczka miał kolorowe wypustki w kolorze broni wzdłuż zapięcia, na mankietach i w obszyciu kołnierza.<br>Krój pleców kurtki był podobny do wz.1895 i tak samo posiadał w połach dwie wypustki z 6 guzikami gdzie dwa górne była specjalnie skonstruowane jako haki podtrzymujące pas główny.</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 393639.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 393639.jpg" width="100" height="71"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">Mankiet był najczęściej kroju brandenburskiego zapinany na małe patki pod rękawem.</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 68ee29.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 68ee29.jpg" width="100" height="75"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">Kołnierz był wykładany zapinany na haftke z możliwością postawienia i zapięcia łapką która była ukryta pod kołnierzem</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... b55ae4.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... b55ae4.jpg" width="100" height="64"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">Kurtka posiadała podszewkę od kołnierza do wysokości stanu.<br>Wewnątrz był od dwóch do trzech kieszeni. Jedna mała u dołu poły kurtki (opatrunek osobisty) i dwie wewnętrzne wszyte w listwy zapięcia po skosie na wysokości 5-6 guzika (licząc od dołu) z prawej strony lub z obydwóch stron.</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... a0aeb2.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... a0aeb2.jpg" width="68" height="100"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">Wprowadzono także odpowiedniki dla broni jezdnych.<br>Najbardziej popularne były ułanki w kroju podobne do wcześniejszych wzorów ale w kolorze feldgrau.<br>Ułanki miały wypustki w barwach danego pułku kawalerii.</span></td></tr><tr><td colspan="2"><hr></td></tr><tr><td colspan="2"><h2><span class="postbody">Kurtka uproszczona (tzw. frontowa) wz. 1910<br>(Model 1910 Vereinfachte Feldrock)</span></h2></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 3c78b0.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 3c78b0.jpg" width="64" height="100"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">Kurtka ta został wprowadzona na skutek upraszczania procesu produkcji oraz ogromnego zapotrzebowania armii niemieckiej na mundury w momencie rozpoczęcia walk na frontach I WŚ. Od swojej poprzedniczki w kroju różniła się niewiele.<br>Zniknęły natomiast tylnie wykończenia, mankiet brandenburski razem z wypustkami został usunięty na rzecz prostego mankietu.<br>Zniknęły też wypustki na kołnierzu i klapach kieszeni, pozostała tylko wypustka w kolorze broni wzdłuż zapięcia.</span></td></tr><tr><td colspan="2"><hr></td></tr><tr><td colspan="2"><h2><span class="postbody"> Bluza wz. 1915 (Model 1915 Feldgrau Bluse)</span></h2></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 5f2668.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 5f2668.jpg" width="66" height="100"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">Kurtka wz1915 była jeszcze bardziej skromną wersją kurtki wz.1910.<br>Zrezygnowano z kolorowych wypustek uproszczono mankiety, usunięto klapy na połach kurtki.<br>Pozostawiono tylko dwa guziki w stanie jako haki.<br>Zapięcie było kryte listwą materiału (gdzie zastosowano 6 zwykłych „cywilnych” guzików).</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 7b15ff.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 7b15ff.jpg" width="100" height="66"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">Kurtka ta najczęściej posiadała kołnierz zapinany na jedna haftkę, obszyty ciemno-zielonym suknem, który można było postawić i zapiąć łapką tak jak we wz.1910.</span></td></tr><tr><td colspan="2"><hr></td></tr><tr><td colspan="2"><h2><span class="postbody"> Bluza pokojowa (Feldgrau Friedens Uniformes)</span></h2></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... d274da.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... d274da.jpg" width="70" height="100"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">Rozpoczęto jej szycie w 1915 roku. Był to mundur przeznaczony do noszenia w czasie pokoju. Krój podobny jak w kurtce wz.1895. Wykonana z materiału Feldgrau (a nie jak wz.1895 Dunkelgelb) z kołnierzem stojącym zapinanym na jedna lub dwie haftki. Mankiety i kołnierz był w kolorze broni. Na zdjęciach widuje się ją najczęściej z czerwonymi wypustkami piechoty. Kurtkę wydawano czasami również w czasie wojny żołnierzom, którzy udawali się na urlop.</span></td></tr><tr><td colspan="2"><hr></td></tr><tr><td colspan="2"><h2><span class="postbody"> Pasy główne</span></h2></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... e2f74a.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... e2f74a.jpg" width="100" height="75"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">klamra pasa pruskiego ogólno wojskowy wz.1895</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... d1f7d6.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... d1f7d6.jpg" width="100" height="75"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">klamra pasa pruskiego dla wojsk łączności wz.1895</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 39d8ab.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 39d8ab.jpg" width="100" height="75"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">klamra pasa pruskiego ogólno kawaleryjski wz. 1895</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 8d50e4.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... 8d50e4.jpg" width="100" height="75"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">klamra pasa wittenberskiego dla oficerów wz.1895</span></td></tr><tr><td valign="top" align="center"><a href="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... eae3b3.jpg" target="_blank"><img border="0" src="http://www.odwach.aplus.pl/rku/album_mo ... eae3b3.jpg" width="100" height="75"></a></td><td valign="top"><span class="postbody">klamra pasa pruskiego ogólno wojskowy wz.1915</span></td></tr><tr><td colspan="2"><hr></td></tr><tr><td colspan="2"><span class="postbody">Przy pisaniu zestawienia korzystano z:<br><br>Barwa i Broń Sił Zbrojnych Wielkopolskich w latach 1919-1920 , red. B. Polak, Koszalin 1988.<br><br><a href="http://www.kaisersbunker.com" target="_blank">http://www.kaisersbunker.com</a><br><a href="http://www.altearmee.de" target="_blank">http://www.altearmee.de</a><br><br>Zbiory ikonograficzne WMWN w Poznaniu<br>Zbiory własne</span></td></tr></table>