Sprzet Francuski w WP w latach 1918-1939

Schrek · Post autor: **Schrek** » wt 07 mar, 2006 5:56 pm

Witam!

Mam tak malutka prośbę o pomoc w zebraniu opinii i materiałów dotyczących pracy pt. „Sprzęt Francuski w WP w latach 1918-1939”

Tak to oto brzmi temat moje pracy semestralnej.

Jeśli znacie jakies sugestie dotyczące tego sprzętu i uzbrojenia albo jakies cikawe relacje z uzytkowania lub jakiekolwiek relacje z przydanosci tego sprzętu..

Rozumiemy tutaj wszystko to co było francuskie z uzbrojenia i wyposażenia a było francuskie czyli :karabiny Lebel i Berthier,Hochkiss,Chauchat, armaty Schneidera, czołgi FT-17 i R-35, pancerki „Peżloty”1918,wz28. oporzadznie francuskie maski RSC i inne hełmy wz.15 „Adriany” cieżrówkii cłaje reszyt której nie wymieniałem a które były a o których mogę nie wiedzieć wiec prosił bym o pomoc ;-)

Pozdrawiam serdecznie Schrek

Micha³ ³ · Post autor: **Micha³ ³** » wt 07 mar, 2006 10:01 pm

Hej. Odpowiedziałe Ci na naszym forum, ale nie wiem z jaką częstotliwością tam jesteś, więc powtarzam.

Chodzi o piechotę??niedawno w Lotnicstwie był cykl artykułów o rozwoju polskiego lotnictwa myśliwskiego, sporo tam oczywiście o francuszczyźnie, szczególnie o różnych kulisach zamówień.

w razie czego służę skanami, ale nie od ręki (kwestia 2-4 dni).

Post autor: **Mike** » wt 07 mar, 2006 10:32 pm

Schrek pisze:Mam tak malutka prośbę o pomoc w zebraniu opinii i materiałów dotyczących pracy pt. „Sprzęt Francuski w WP w latach 1918-1939”

Jeżeli będziesz pisał tylko o wojskach lądowych, to za wiele Ci nie pomogę. Służę za to pokaźną wiedzą (mam nadzieję ;-) i obszerną literaturą o Marynarce Wojennej, w tym oczywiście o Wilku, Żbiku, Rysiu, Wichrze, Burzy, Bałtyku, Gryfie, a także o kilku innych- Bogu dzięki- nie wdrożonych frankofilskich projektach.

Micha³ ³ · Post autor: **Micha³ ³** » pt 10 mar, 2006 10:50 pm

Mikołaj, chcesz te materiały czy nie?? bo żeby poskanować to musze jechać do kumpla, a jutro mam czas.

Na gg nie odpowiadasz obcym czy masz zablokowane wiadomości od nieznajomych :-)??

mietek1 · Post autor: **mietek1** » pn 13 mar, 2006 12:57 pm

Na odktywcy dalem troche, ale tylko o broni piechoty.

Nieco wiecej, troche malo uporzadkowane bo z korespondencji z Francuzem jaka prowadzilem jakis czas temu.

1)
French guns in Poland, August 1939

Lebel wz.86/93 rifle = 145000
Berthier wz.07/15 rifle = 23900
Berthier wz.16 rifle = 41000 (29000 of these used by State Police)
Berthier wz.16 carbine = 18400
Berthier wz.92 carbine = 8400
Berthier wz.90 carbine = 1500
Hotchkiss wz.14 (8mm) HMG = 2600
Hotchkiss wz.25 (7.92mm) HMG = 1200
Hotchkiss wz.30 (13.2mm) HMG = 29 (on ships, AA mount)

Stockes-Brandt wz.18 mortar = 640
Stockes-Brandt wz.31 mortar = ~900
Schneider 75mm wz.97 field gun = 1230
Schneider 75mm wz.97/25 AA gun = 84
Schneider 75mm wz.18/24 AA gun = 12
Schneider 75mm wz.17 AA gun = 2
Schneider 105mm wz.13 gun = 118
Schneider 105mm wz.29 gun = 124
Schneider 155mm wz.17 howitzer = 340
120mm wz.78/09/31 gun = 32 (modification: trail from Russian 6" howitzer)
120mm wz.78/10/31 gun = 6 (modification: trail from Russian 6" howitzer)
Puteaux 37mm wz.S.A. gun = ~60 (used by armored cars)
Puteaux 37mm wz.18 gun = ~90 (used by tanks)
65mm wz.06 mountain gun = 24
37mm wz.16 TR gun? = 121? (not sure about this one...)

2) Z kart mobilizacyjnych, bylo gdzies na www:

PIECHOTA (bo mobilizowała jednostka piechoty)
INFANTRY (because mobilised by infantry)

- kompania karabinów maszynowych przeciwlotniczych (dalej: kkm plotn) nr 31.
[mobilizowana przez 1 ppLeg (Wilno) - co nie musi oznaczać, że jemu podlegała] -
kbk wz.92

- kkm plotn nr 4. [mob przez 7 pp (Chełm)] - kbk wz.16.
tu ciekawostka - kompania miała karabinki francuskie, ale ckm niemieckie (wz.08), tak albo
odwrotnie, czyli kb/kbk na nabój niemiecki, a km na francuski miało sporo kkm.

- kkm plotn nr 51. [mob przez 12 pp (Kraków/Wadowice)] - kbk wz.92.

K wartownicza=kwar

- k wartownicza (dalej kwart) nr 4/54 baonu wart. [mob przez 16 pp (Tarnów)]. k
mobilizowała się w Składnicy Uzbrojenia w Kłaju. - kb wz.86/93
- kwart nr 3/62 baonu wart. [mob przez 19 pp (Lwów)] - kb wz.86/93
- kkm plotn nr 7. [mob przez 24 pp (Łuck)] - kbk wz.16
- kwart nr 4/41 bwart. [mob przez 28 pp (Łódź)] - kb wz.86/93
- kwart nr 2/42 bwart. [mob przez 31 pp (Łódź]. k mobilizowała się w Składnicy
Uzbrojenia Regny - kb wz.86/93
- kkm plotn nr 3. [mob przez 33 pp (Łomża)] - kbk wz.16
- kkm plotn nr 9. [mob przez 42 pp (Białystok)] - kbk wz.16
- kkm plotn nr 20. [mob przez 83 pp (Kobryń)] - kbk wz.16
- kkm plotn nr 11. [mob przez 3 p strz podchalańskich (Bielsko/Kraków)] - kbk
wz.16
- baony wart nr 12, 14. [mob przez Baon Stołeczny (Wwa)] - kbk wz.16, kb
wz.86/93

KAWALERIA (bo mobilizowała jednostka kawalerii)

- kkm plotn nr 56, nr 57. [mob przez 8 puł (Kraków)] - kbk wz.92

ARTYLERIA (bo mobilizowała jednostka artylerii)

- polowy szpital weterynaryjny (dalej pol.szpit.weter) nr 12. [mob przez 1 pac
(Modlin)] - kb. wz.86/93
- pol.szpit.weter. nr 21, nr 22 [mob przez 2 pac (Chełm)] - kb wz.86/93
- pol.szpit.weter. nr 31. [mob przez 3 pac - Wilno] - kb wz.86/93
- pol.szpit.weter. nr 41, nr 42. [mob przez 4 pac - Łódź/Tomaszów Maz] - kb
wz.86/93
- pol.szpit.weter. nr 51, krajowy szpit.weter. nr 51. [mob przez 5 pac -
Kraków] - kb wz.86/93
- pol.szpit.weter. nr 61, nr 62. [mob przez 6 pac - Lwów] - kb wz.86/93
- bateria ciągnikowa art.plotn [mob przez 1 p art.plotn - Warszawa] - kbk wz.16
- dowództwo daplotn nr 103, półstałego. [mob jw] - kbk wz.16
- baplot.półstała nr 101, 102, 103, 104, 105, 106, 107, 108, 109, 110, 115,
116, 117 [mob jw] - kbk wz.16

Broń pancerna

- kolumna samochodów ciężarowych nr 751, 752, 753. [mob przez 1 batalion
pancerny - Poznań] - kbk wz.16
- nadzór techniczny fabryczny nr 8. [mob przez 1 batalion pancerny - Poznań] -
kbk wz.16
- kolumna samochodowa sanitarna nr 701. [mob przez 1 batalion pancerny -
Poznań] - kbk wz.16
- kolumna samochodów ciężarowych w kraju nr 71. {zabij, ale nie wiem, co znaczy
to „w kraju”}. [mob przez 1 batalion pancerny - Poznań] - kbk wz.16
- kolumna samochodów osobowych i sanitarnych w kraju. [mob przez 1 batalion
pancerny - Poznań] - kbk wz.16
- kol.samoch.sanitarnych nr 1002. [mob przez 2 batalion panc - Żurawica] - kbk
wz.16
- kol.sam.cięż nr 1051. [mob przez 2 batalion panc - Żurawica] - kbk wz.16
- kol sam.osob i sanit. w kraju nr 10. [mob przez 2 batalion panc - Żurawica] -
kbk wz.16
- Ośrodek Zapasowy Broni Pancernej nr 3. [mob przez 2 bat. panc - Żurawica] -
kbk wz.16 (częściowo - obok kbk wz.98)
- kol.sam.cięż. nr 151. [mob przez 3 bat.panc. - Warszawa] - kbk wz.16
- kol.sam.sanit. nr 101. [mob przez 3 bat.panc. - Warszawa] - kbk wz.16
- polowa rozlewnia MPS nr 11. [mob przez 3 bat.panc. - Warszawa] - kb wz.86/93
- park stały broni pancernej nr 91. [mob przez 4 bat.panc. - Brześć] - kb
wz.86/93
- park stały broni panc. nr 51. [mob przez 5 bat.panc. - Kraków] - kb wz.86/93
- kol.sam.cięż. nr 352 [mob przez 7 bat.panc - Grodno/Wilno] - kbk wz.16
- warsztat broni panc. OWar. [mob przez 7 bat.panc - Grodno/Wilno] - kb wz.86/93
- park broni panc,.ruchomy nr 1 [mob przez Centrum Wyszkolenia Broni
Pancernych - Modlin] - kbk wz.16
- czołówka reperacyjna nr 11, 12. [mob przez Centrum Wyszkolenia Broni
Pancernych - Modlin] - kbk wz.16
- park stały br.panc. nr 12. [mob przez Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych -
Modlin] - kb wz.86/93

LOTNICTWO

- 1, 2 kompania balonów zaporowych. [mob przez 1 bat.balonowy - Toruń] - kbk
wz.16
- 2, 3, 4, 5 k bal zapor. [mob przez 2 bat.balonowy - Legionowo] - kbk wz.16
- komp.gospodarczo-wartownicza bazy balonowej nr 1. [mob jw] - kbk wz.16

WOJSKA KOLEJOWE

wykazy mówią, że Wojska Kolejowe uzbrojone miały być w kb wz.86/93 i kbk wz.16,
ale nie uszczegóławiają. Dla porządku i egzotyki wymieniam więc niektóre
jednostki tych wojsk (nie było ich wiele)

- kompanie drogowo-kolejowe
- kompanie robocze drogowo-kolejowe
- składnice materiału i sprzętu kolejowego
- kompanie ruchowo-kolejowe
- pluton kolei wąskotorowej parowej 75 cm

SAPERZY

- kompania parku saperskiego nr 11. [mob przez 1 bat.saperów - Modlin] - kb
wz.86/93
- pluton parku saperskiego nr 11, 12, 13. [mob przez 1 bat.saperów - Modlin] -
kb wz.86/93
- komp.parku saperskiego nr 14. [mob przez 2 bat.sap. - Puławy] - kb wz.86/93
- pluton parku saperskiego nr 14, 15, 16. [mob przez 2 bat.sap. - Puławy] - kb
wz.86/93
- pluton parku saperskiego nr 81, 82. [mob przez 8 bat.sap. - Toruń] - kb
wz.86/93
- dowództwo Grupy Wojsk Kolejowych nr 51, 52, 53, 54. [mob przez 1 batalion
mostów kolejowych - Kraków] - kbk wz.92
- kompania mostów kolejowych (dalek kmk)nr 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59,
60, 61, 62, 63, 64, 65. [mob przez 1 batalion mostów kolejowych - Kraków] - kb
wz.86/93
- czołowka warsztatowa mostów kolejowych nr 5, 6, 7. [mob przez 1 batalion
mostów kolejowych - Kraków] - kb wz.86/93
- stacja elektrowagonowa nr 5, 6, 7. [mob przez 1 batalion mostów kolejowych -
Kraków] - kb wz.86/93
- Ośrodek Zapasowy Saperów Mostów Kolejowych nr 1. [mob przez 1 batalion mostów
kolejowych - Kraków] - kb wz.86/93
- dowództwo Grupy Wojsk Kolejowych nr 11, 12, 13, 14. [mob przez 2 batalion
mostów kolejowych - Legionowo] - kbk wz.92
- kmk nr 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25. [mob przez
2 batalion mostów kolejowych - Legionowo] - kb wz.86/93
- czołowka warsztat.mostów kolejowych nr 1, 2, 3, 4. [mob przez 2 batalion
mostów kolejowych - Legionowo] - kb wz.86/93
- stacja elektrowagonowa nr 3. [mob przez 2 batalion mostów kolejowych -
Legionowo] - kb wz.86/93
- OZSap.mostów Kolejowych nr 2. [mob przez 2 batalion mostów kolejowych -
Legionowo] - kb wz.86/93
- pluton eksploatacyjny silnikowy 60 cm nr 11, 1213, 14, 15, 16,, 17, 18. [mob
przez Batalion Silnikowy - Modlin] - kbk wz.16
- pociąg elektrogeneratorowy normalnotorowy nr 12, 19, 23, 24. [mob przez
Batalion Silnikowy - Modlin] - kbk wz.16

ŁĄCZNOŚĆ

- park łączności nr 2, 3. [mob przez Centrum Wyszkolenia Łączności z 1
bat.telegraficznym - Zegrze] - kb wz.86/93
- dział radiotechniczny parku łączn. nr 2, 3, 7, 10, 15, 17. [mob przez pułk
radiotelegraficzny - Warszawa] - kb wz.86/93
- park łączności nr 5. [mob przez kadrę 2 baonu telegraficznego - Krasnystaw] -
kb wz.86/93
- park łączności nr 7. [mob przez kadrę 3 baonu telegraficznego - Grodno] - kb
wz.86/93
- drużyna parku łączności nr 60. [mob przez kadrę 4 baonu telegraficznego -
Brześć] - kb wz.86/93
- komp.marszowa telegraficzna nr 8. [mob przez 5 baon telegraficzny - Kraków] -
kb wz.86/93
- park łącznośći nr 17. [mob przez 6 baon telegraficzny Jarosław] - kb wz.86/93

TABORY

wykazy mówią, że Tabory uzbrojone miały być m.inn. w kb wz.86/93, ale nie
uszczegóławiają. Dla porządku i egzotyki wymieniam więc niektóre jednostki tych
wojsk (było ich b. wiele)

- kolumna taborowa parokonna nr.XXX
- dowództwo grupy marszowej służb nr XX
- warsztat taborowy nr XXX
- kolumna sanitarna konna nr Xxokręgowa składnica taborów nr X
- zapas koni nr XX
- zbornica taborowa nr X
- park taborowy nr XX
- kol.taborowa 1-konna nr XXX
- Głowna Składnica Taborowa
- kierownictwo remontu
Jednostkami mobilizującymi były: Kierownictwo Zaopatrzenia Taborów - Warszawa;
10 dywizjon taborów (dtab) - Radymno; kadra 9 dtab - Brześć; kadra 8 dtab -
Lipno; kadra 7 dtab - Konin; kadra 6 dtab - Jaworów, 5 dtab - Bochnia; kadra 3
dtab - Sokółka, kadra 2 dtab - Tomaszów Lub.;kadra 1 dyw tab - Małkinia.

SŁUŻBA UZBROJENIA

Zapis jest niepełny, ale wynika z niego, że część jednostek służby uzbrojenia
była uzbrojona w kb wz.86/93 i kbk wz.90.

SŁUŻBA INTENDENTURY

częściowo miała kb wz.86/93 i kbk wz.92

3)RKM
MG wz15 Chauchat - in 1931 were in Polish army 11 870 LMG http://www.1939.pl/uzbrojenie/polskie/p ... index.html,

4)
Poland used a lot of French equipments : Hotchkiss MGs, Schneider field guns and AA guns, Renault FT17 and R35 tanks, torpedos, Adrian helmets, Lebel and Berthier rifles, Alkan gun rings (aircraft MG mounts) and bomb release devices, Michelin bomb racks, Brandt mortars, Citroen-Kégresse halftracks, Caquot balloons etc. Polish AA units used several French equipments like the 1.2m Bréguet wz.1932 searchlights. Most of the 75mm AA guns were 75mm Schneider wz.1897/25 fixed guns (modified wz.1897 field guns on rotary base), there were also 75mm Schneider wz.1917 (semi-fixed, towed on two-wheel cart) and 12 motorized guns and 75mm Schneider wz.1918/1924 on De Dion-Bouton cars etc.

5)
French weapon in Polish army 1939.

Rifles:

Lebel and Berthier – usually they were referred together as “French rifles” in many cases soldiers in their memories didn’t distinguish them. So it’s impossible to know about what type they wrote – Berthier or Lebel.

They were used by regular army as well as by “Przysposobienie Wojskwe - PM”, paramilitary organisation; it provided basic military training for high school students. After 1939 they were detached to regular army. I remember interview with one person, in 1939 he was teenager from PW. In close combat he could easily kill German soldier, as he said, he had “long French rifle”, much longer than German’s one.

Grass – they were used in 1920’s, later probably not. However some sources refers about “single shot rifles” used in 1939, but more possible that hey were Mausers 1871.

Hotchkiss HMG – converted to 7,92mm, fed from belt. Unfortunately I don’t remember how many were in service.

Hotchkiss 13mm – small number was bought for testing. In 1939 they were installed on Polish Navy ships, as well as used by Land Costal Defence on the ground.

Cheteauch (spelling?) LMG – 5 were used by Land Costal Defence, maybe more in other parts of Poland?

Ammunition:

At first were used ammo produced in France and the USA, later Poland opened own production of:

Lebel 8mm and HMG 13mm ammo (1936-1937). In 1939 probably still were in use cartridges from ww1, but it is not sure.

Spend cases were used to produce cartridges for VB grenades.

Difference in ammo caused logistic difficulties. For example during fighting around Gdynia soldiers received Lebel ammo instead of 7,92 (or opposite). Finally weapon was exchanged (at least was the order to do it)– French 8mm for second line and guards, mauzers for front line. However it was only place where were quite static fighting, so exchange like this was possible.

Bayonets:

Rifles were used with bayonets, in both long and short versions. Some French bayonets have Polish markings on them.

Bayonet frogs were ww1 and produced in Poland (few versions)

Adrian helmets.

Many helmets were lost during 1920-21, simply soldiers throw them out during retreat. After introduction of Polish wz31 helmet, French helmets were used by cavalry and mounted (horse) artillery. During the siege of Warsaw in 1939, some volunteer soldiers issued helmets without liners; instead of liners they used berets.

Most of helmets were reconditioned:

- front badge was removed

- badge holes were welded (but some helmets remained with holes)

- Helmet was painted in khaki

- new liner was installed using rivets

Some helmets were converted to tanker helmets, there are 2 versions, with short and long neck protection on the back side.

6)
- French gun camera, model 1923/1928 from Optique et Précision de Levallois
(OPL), which was license produced in Poland (under designation K-28) by
"H.Kolberg & Co.", which was later become Polskie Zaklady Optyczne (PZO,
Polish Optical Works - with French shareholders). This gun camera was
commonly used by the Polish air force.
- Levallois rangefinder - PZO-Levallois AA gun rangefinder were used by
Poland
On this site http://roland.weber4.free.fr/index.htm
there are photos and documentation.

7)
Poland used several French Caquot R2 and M balloons during the Polish-Soviet war. In September 1939 the following French balloons were in service :

- Caquot BD (Ballon Dilatable) observation balloon (plus two CD and one BM bought in France)

- Nieuport-Astra DCA N-NN barrage balloon (duet)

- Zodiac E2 Mle1924 training balloon

These basic balloon types were license built in Legionowo (near Warsaw), where also other - Polish - balloon types were made. This was also a parachute manufactory (license built American Irvin). One French Letourneur H1 barrage balloon was bought for tests.

8)
It looks like Poles had indeed three Hotchkiss H35 tanks - and they even saw combat ! As well as the R35 tanks which are often times said to not have taken part to the fights.

Polish army was interested to buy Somua S35 but the French reserved them for themselves, there were not enough tanks produced for their own units. France made counter-proposal to Poland with Renault D, Renault R35 and Hotchkiss H35 tanks.. A few (1-3) Renault R35 was bought in 1938 for tests. They were not very interesting due to insufficient armament (the same 37mm SA18 gun that was already in many Polish tanks and armored cars) [personal note : and I don't think that France exported the Mle1935 and Mle1937 AP shells for this gun - the available ammunition was not sufficient for the French units]. It was the same with the Hotchkiss H35, but these types were readily available, and with the war looming Poland desperately needed more tanks. So after a long hassle Poland managed to buy 100 Renault R35 tanks in April 1939. The first batch of 49 (50?) tanks arrived (via ship) in July 1939. 45 (46?) of these formed 21st Light Tank Battalion in September 1939. Two weeks later it was moved to
secure the border with Romania (south-eastern Poland), where Polish army was regrouping (remember that our reinforcements were to arrive via Romania). On 17th September, the Soviets invaded Poland and the unit made a fighting retreat to Hungary. The remaining 4 (including one badly damaged) R35 tanks, together with 3 Hotchkiss H35 tanks (which arrived with the first batch of R35) formed an independent tank company, commanded by lieutenant J.Jakubowicz. It also had a hard time, fighting both against Germans and Soviets (e.g 19th September in Krasno). All tanks were lost in that process.
There is an unconfirmed information that the second batch of 50 tanks sent from France via railroad transport got stuck in Romania and was later seized by their army.

Sources :
J.Tarczyński, A.Jońca, K.Barbarski: "Pojazdy w Wojsku Polskim - Polish Army Vehicles - 1918-1939", AJaKS, Pruszków 1995
J.Tarczyński, A.Jońca, R.Szubański: "Wrzesień 39 - Pojazdy Wojska Polskiego", WKŁ, Warszawa 1990

The Hotchkiss H39 or Renault R39 were not mentioned in the text.For the Renault R39 it is not possible since the 37mm SA38 gun was not available before April 1940.

The Renault R35 tanks in Polish service retained French camo and even markings !

The Polish Renault R35 tanks had the early APX-R turret instead of the later APX-R1. You can see that at the protruding diascopes instead of the new episcopes.

I know France wanted to buy 40mm Bofors AA guns buit under licence in Poland. Poland could not deliver because it was already producing them for the British. Therefore we bought the licence and produced severals in France but to few before the start of the war.

9)
I thought the 65mm mountain gun would be this French one :

Canon de 65M Mle1906

Caliber : 65x167R mm

Barrel length : 1313 mm (1032 mm rifling)

Weight in action : 400kg

Elevation : -10° to +35°

Traverse : 6°

Rate of fire : 18 rpmMax Range : 6500 m (4.5kg schrapnel / cannister shell and 3.8kg HE shell)

V° : 330 m/s

100 of these guns were in service in the French alpine troops. Also used by Greece and Poland. In German service it was known as the 6.5cm GebK 221(f) and issued to mountain troops.

Stokes-Brandt is an English-French design AFAIK, Brandt wz.31 is a 100% French design.

Concerning the captured R35 in Kubinka, I know the article. Beside the FT17, the R35 was our worst tank I guess, it was also the most numerous in France.
The H39 was our best light tank. Even the heavy B1bis was somewhat faster and more mobile than the R35. Nevertheless it was a crude tank, rather robust, it needed to much maintenance

Jak chcesz fotki, albo namiar na goscia z Francji to napisz.

Pozdr

mietek

Schrek · Post autor: **Schrek** » pn 13 mar, 2006 8:54 pm

Czekaj pozbieram sie ! Bo spadłem z krzesła.

Dzięki serdeczne! Musze to przejrzeć na spokojnie.
Ach a masz jakiś wykaz źródeł z których owy Francuz korzystał???
Wiem ze to bezczelność i nadużycie z mojej strony ale niestety –zboczenie zawodowe ;-)

Schrek

mietek1 · Post autor: **mietek1** » wt 14 mar, 2006 10:28 am

Schrek · Post autor: **Schrek** » wt 14 mar, 2006 11:14 am

Ojej dzieki serdeczne. Nic innego mi nie pozostaje jak barc sie od roboty.

Schrek

mietek1 · Post autor: **mietek1** » wt 14 mar, 2006 11:22 am

Acha, na odkrywcy w Identyfikacji jest jeszcze lornetka francuska z 10BK, bicia MG, czyli francuskie Ministerstwo Wojny

http://www.odkrywca-online.com/pokaz_wa ... 717#188842